پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

به گزارش وبدا - زنجان؛ سرطان پستان با حدود ۲.۳ میلیون مورد جدید در هر سال شایع ترین سرطان در جهان است.  یعنی از هر هشت نفر یک نفر احتمال ابتلا به سرطان پستان دارد. آگاهی و دانش پایین افراد در خصوص تشخیص زودهنگام سرطان پستان منجر به عدم دریافت به موقع خدمات بهداشتی در این زمینه و در نتیجه تشخیص‌ در مراحل پایانی سرطان می شود. در کشورهای با درآمد پایین ، سرطان پستان سنین پایینتر را تحت تأثیر قرار داده و به طور قابل‌توجهی در مرگ و میر زودرس زنان نقش دارد.  در ایران سرطان پستان اولین سرطان پر بروز در زنان ایران است.

اگرچه تشخیص سرطان‌ها در مراحل اولیه بسیار دشوار است، اما احتمال تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه بسیار بیشتر از سایر سرطانها است. برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان تنها به اطلاعات و آگاهی صحیح نیاز داریم. تلاش‌ها برای کاهش سرطان پستان از اقدامات تاثیرگذار در راستای پیشبرد اهداف توسعه پایدار می باشد.  به طور خاص، از اهداف توسعه پایدار کاهش یک سوم مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری های غیرواگیر (NCD) و ارتقاء پوشش همگانی سلامت می باشد.

از آنجاییکه افزایش آگاهی عموم از عوامل خطر سرطان و تغییر نگرش مردم در بهبود الگوی زندگی و جلب حمایتهای همه جانبه دارای اهمیت می باشد، پویش پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان همزمان با جهان از ۹ مهر تا ۹ آبان ۱۴۰۳  (ماه اکتبر) با هدف کلی "کاهش بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان پستان و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان پستان" و شعار "شما میتوانید نجات یافته از سرطان باشید با آگاهی و خودمراقبتی" برگزار خواهد شد.

از جمله اهداف اصلی این پویش: افزایش آگاهی عمومی در زمینه راه های پیشگیری و علایم هشدار دهنده سرطان پستان، خدمات تشخیص زودهنگام در سطح شبکه های بهداشتی و مراکز ارائه خدمات سطح دو و اصلاح باورهای نادرست مردم در خصوص سرطان پستان از جمله درمان ناپذیر بودن آن می باشد.

نمونه ایی از باورهای نادرست در خصوص سرطان پستان:
-  سرطان مساوی با مرگ است و درمان قطعی ندارد.
-   مادرم سرطان پستان داشت و درمان شد ولی  فوت کرد. پس درمان برای من هم بی فایده است.
-  سرطان پستان  با درد شروع میشود پس چون درد ندارم سرطان پستان ندارم.
-  بیوپسی و نمونه برداری از توده، باعث پخش شدن سرطان پستان می شود.
-   انواع درمانهای سرطان باعث ریزش مو می شود
-  سرطان با طب سنتی درمان می شود
- در بارداری و شیر دهی به سرطان مبتلا نمی شوم.
-  درمان سرطان مساوی است با خانه نشینی و عدم انجام فعالیت‌های اجتماعی
-    ...
ابتلا به سرطان پستان به دلیل ترکیبی از عوامل خطر است. عوامل خطر اصلی سرطان پستان عبارتند از زن بودن و افزایش سن، سرطان پستان در زنان ۵۰ ساله و بالاتر  بیشتر دیده می شود.
برخی از زنان بدون هیچ عامل خطر شناخته شده ای به سرطان پستان مبتلا می شوند. داشتن یک عامل خطر به معنای ابتلا به بیماری نیست و همه عوامل خطر نیز تأثیر یکسانی بر ابتلا به سرطان پستان ندارند. اغلب زنان برخی از عوامل خطر را دارند اما به سرطان پستان مبتلا نمی شوند.

عوامل خطر غیر قابل تغییر در سرطان پستان:
سن، جهش ژنتیکی، سوابق باروری، تراکم بافت پستان، سابقه فردی سرطان پستان یا برخی بیماری های غیر سرطانی پستان، سابقه خانوادگی سرطان پستان یا تخمدان و سابقه پرتودرمانی
عوامل خطر قابل تغییر
عدم تحرک بدنی: زنانی که فعالیت بدنی ندارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند.
اضافه وزن یا چاقی بعد از یائسگی: زنان مسنی که اضافه وزن یا چاقی دارند در مقایسه با زنان با وزن مناسب در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان هستند.
 مصرف هورمون: در صورت دریافت بیش از ۵ سال از درمانهای هورمونی جایگزین در دوران یائسگی، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. برخی از داروهای ضد بارداری خوراکی (کنتراسپتیو) نیز خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهند.
 سوابق باروری: اولین بارداری بعد از ۳۰ سالگی، عدم شیردهی و نداشتن سابقه بارداری فول ترم می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
 نوشیدن الکل: مطالعات نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان با مصرف الکل افزایش می یابد.
تحقیقات نشان می دهد که عوامل دیگری مانند سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که می توانند باعث سرطان شوند و تغییرات در سایر هورمون ها به دلیل کار در شیفت شب نیز میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند.

غربالگری سرطان پستان می تواند به تشخیص زودهنگام سرطان پستان و در زمانی که درمان آن آسان تر است، کمک کند.
اگرچه غربالگری سرطان پستان نمی تواند از این سرطان پیشگیری کند، اما می تواند به تشخیص زودهنگام، زمانی که درمان آن آسان تر است کمک کند.

غربالگری به مجموع مداخلاتی گفته می شود که فعالانه صورت می پذیرد و منجر به تشخیص زودتر سرطان در افراد معین می گردد این افراد هیچ علامت مشکوکی ندارند اما به دلیل شرایط جنسی (مثلا سرطان پستان) یا سنی (مثلا سن بالا) و یا سابقه خانوادگی قوی، بالقوه در معرض خطر هستند.

در حال حاضر غربالگری سرطان پستان در کشور برای کلیه افراد در سنین ۳۰ تا ۶۹ سال که فاقد هرگونه علایم بالینی یا شرح حال می باشند، صورت می گیرد. کلیه زنان در گروه سنی ۳۰ تا ۶۹ سال و زنان زیر ۳۰ و بالای ۶۹ سال که به دلیل سابقه فردی یا خانوادگی مثبت و یا به دلیل بروز مشکلاتی در پستان به مراکز خدمات جامع سلامت شهری/روستایی یا پایگاههای سلامت مراجعه می نمایند، از نظر سرطان پستان توسط پزشک مرکز یا ماما مورد ارزیابی قرار می گیرند.

با خودآزمایی منظم پستان می توان سرطان پستان را در مراحل اولیه تشخیص دهید.
خودآزمایی پستان: معاینه پستان توسط خود فرد را خودآزمایی پستان می گویند. یکی از راههای تشخیص زودهنگام سرطان پستان خود آزمایی پستانها است. خودآزمایی از سن۲۰سالگی، معمولاً در یک روز ثابت از ماه ، در هفته اول پس از شروع دوره قاعدگی، زمانی که سینه ها کمترین احتمال تورم یا حساس بودن را دارند انجام می شود. در کسانی که سیکل قاعدگی شان متوقف شده یا در دوران بارداری می باشند، می توانند یک روز خاص از ماه را برای خودآزمایی در نظر گیرند.

برای آموزش چگونگی انجام خودآزمایی پستان میتوان به مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی، پایگاههای سلامت و خانه بهداشت مراجعه نمود.