پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

به گزارش پایگاه خبری وبدا- زنجان، نسرین دریاکش، کارشناس مسئول بهداشت مدارس مرکز بهداشت زنجان، در برنامه "سیب سلامت" رادیو زنجان با اشاره به تاریخچه طولانی این انگل خارجی بدن انسان، ویژگی‌های شپش سر را این گونه برشمرد: شپش، حشره‌ای کوچک، بدون بال و خونخوار است که توانایی پریدن ندارد و حرکت آن لغزشی است. اندازه آن حدود دو تا سه میلی‌متر و رنگ آن از قهوه‌ای تا سیاه متغیر است. این حشره تخم‌های خود (رشک) را که بیضی‌شکل و سفیدرنگ است، به ساقه مو و نزدیک ریشه، عمدتاً در ناحیه پشت گوش و پشت سر، می‌چسباند.

وی درباره راه‌های انتقال هشدار داد و گفت: انتقال شپش عمدتاً از دو طریق صورت می‌گیرد؛ راه مستقیم از طریق تماس نزدیک سر فرد سالم با فرد آلوده، و راه غیرمستقیم از طریق استفاده مشترک از وسایلی مانند شانه، برس، حوله، مقنعه، کلاه، چادر، روبالشی و بالش است.

این کارشناس در ادامه با اشاره به تأثیر فصل سرما بر شیوع شپش افزود: با فرارسیدن فصل پاییز و سردی هوا، دانش‌آموزان لباس‌های گرم بیشتری می‌پوشند. وقتی این لباس‌ها در محیط مدرسه از تن خارج شده و روی هم انباشته یا در مجاورت یکدیگر آویزان می‌شوند، تماس نزدیک پارچه‌ها زمینه را برای انتقال و گسترش شپش به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

وی در ادامه توصیه کرد: به همین منظور بهتر است هر دانش‌آموز یک کیسه یا نایلون شخصی برای قرار دادن لباس‌های خود همراه داشته باشد تا از تماس لباس‌ها با یکدیگر و انتقال احتمالی شپش جلوگیری شود.

دریاکش در ادامه، سه تفاوت کلیدی بین "رشک" (تخم شپش) و "شوره سر" را برای تشخیص صحیح خانواده‌ها توضیح داد و گفت: شوره پوسته‌ای صاف و به راحتی جداشونده است، اما "رشک" حالتی حجیم دارد و محکم به مو چسبیده و به سختی کنده می‌شود. شوره معمولاً در تمام سر پخش است، اما "رشک" عمدتاً در ناحیه پشت گوش و پشت سر متمرکز است. شوره با تکان دادن مو ریخته می‌شود، اما "رشک"به مو چسبیده و جدا نمی‌شود.

وی خطاب به والدین توصیه کرد: والدین گرامی حداقل هفته‌ای دو بار موهای فرزندان خود را در محیطی روشن و با استفاده از دستکش معاینه کنند. در صورت مشاهده مورد مشکوک، به نزدیک‌ترین پایگاه سلامت، خانه بهداشت یا مرکز خدمات جامع سلامت محل سکونت خود مراجعه کنند تا اقدامات تشخیصی و درمانی لازم به صورت رایگان انجام شود.

این کارشناس درباره درمان نیز توضیحاتی ارائه داد و تأکید کرد: درمان باید با شامپوها یا لوسیون‌های مخصوص و تحت نظر کارشناسان بهداشت انجام شود. نکته بسیار مهم این است که این فرآورده‌ها تنها شپش بالغ را از بین می‌برند و بر روی رشک اثر ندارند، بنابراین حتماً باید درمان ۷ تا ۱۰ روز بعد تکرار شود تا چرخه زندگی شپش کاملاً قطع شود. پس از هر بار استفاده از شامپو، استفاده از محلول سرکه و آب به نسبت مساوی (سرکه ۵۰ درصد) برای سست کردن چسب رشک و سپس شانه زدن با شانه دندانه ریز (شانه مخصوص شپش) ضروری است.

وی در پاسخ به این سوال که "آیا برای درمان باید موها را کوتاه کرد، گفت: کوتاه کردن موها اجباری نیست، اما روند شانه زدن و درمان را بسیار آسان‌تر می‌کند.

دریاکش با رد شایعه مقاوم شدن شپش به دارو در بسیاری از موارد، خاطرنشان کرد: عود مجدد بیماری اغلب به دلیل درمان ناقص (عدم تکرار نوبت دوم درمان) یا آلودگی مجدد از یک منبع آلوده دیگر (در خانواده یا مدرسه) رخ می‌دهد. بنابراین، درمان همزمان تمام اعضای خانواده که در یک فضای مشترک زندگی می‌کنند، در یک روز، و ضدعفونی کامل البسه و وسایل شخصی با شستشو در دمای ۶۰ درجه یا نگهداری در نایلون دربسته به مدت دو هفته، از ارکان اصلی موفقیت در درمان است.

کارشناس بهداشت مدارس زنجان در پایان با اطمینان‌بخشی به خانواده‌ها گفت: پس از اولین نوبت درمان صحیح، شپش‌های زنده از بین می‌روند و امکان انتقال قطع می‌شود. بنابراین، هیچ‌گونه ضرورتی برای جدا کردن دانش‌آموز از محیط مدرسه یا تعطیلی کلاس وجود ندارد و تنها کافی است خانواده‌ها موارد بهداشتی را رعایت و درمان را پیگیری کنند.

وی از مدیران و مربیان مدارس نیز خواست: برنامه‌ریزی برای آموزش مستمر دانش‌آموزان و نظارت بر رعایت بهداشت فردی و محیطی در مدارس در دستور کار قرار گیرد.