پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

پایگاه خبری وبدا-زنجان، گاهی هپاتیت با کلمه زردی عنوان می‌شود ولی فراموش نکنید که همیشه زردی در فرد مبتلا به هپاتیت ممکن است بروز نکند. هپاتیت سی یک بیماری عفونی است که توسط ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود. محل استقرار اصلی این ویروس در کبد می‌باشد و طیفی از علائم ممکن است در فرد مبتلا ایجاد شود. در اغلب موارد به صورت بی‌علامت بوده ولی با ورود به مراحل پیشرفته هپاتیت مزمن، علائم ناشی از نارسایی کبدی در فرد ایجاد می‌شود که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

 

راه‌های انتقال

مقصد نهایی ویروس هپاتیت سی پس از ورود به بدن، کبد می‌باشد که از طریق راه‌های زیر وارد بدن می‌شود:

استفاده از وسایل مشترک در تزریق و ورود خون/ فرآورده‌های خونی آلوده به بدنتماس جنسی با فرد مبتلااز طریق مادر مبتلا به نوزاد

 

قدرت انتقال هپاتیت سی در تماس‌های مذکور، 10برابر بیش تر از HIV می‌باشد. خطر انتقال هپاتیت سی از مادر مبتلا به نوزاد در طول بارداری و زایمان حدود 7درصد است و اگر مادر همزمان مبتلا به  HIV نیز باشد، به 1۲درصد می‌رسد. مدت زمان ماندگاری ویروس هپاتیت سی در خارج از بدن حداقل 16ساعت می‌باشد.

راه انتقال ویروس هپاتیت سی شناخته شده است و به راحتی انتقال نمی‌یابد و در روابط اجتماعی رایج بین انسان‌ها و از طریق تماس‌های معمول زیر منتقل نمی‌شود:کار کردن با یکدیگر و زندگی دسته جمعی، هم صحبت شدن و معاشرت‌های اجتماعی یا تماس‌های روزمره با مبتلایان

همسفر بودن، همکلاس بودن، نشستن در کنار یکدیگرسوار شدن در اتوبوس و تاکسی و استفاده از تلفن‌های عمومیغذا خوردن، آشامیدن و یا استفاده از وسایل و ظروف غذاخوریاشک و بزاق و از راه هوا (عطسه و سرفه)استفاده از سرویس‌های بهداشتی مشترک مثل حمام، توالت و استخرتوسط حیوانات، نیش حشرات

نیازی به جداسازی مبتلایان به هپاتیت سی نیست

 

راه‌های پیشگیری از انتقال هپاتیت سی

با در نظر گرفتن راه‌های انتقال، می‌توان راه‌های پیشگیری را شناخت:عدم استفاده از وسایل مشترک در تزریق، غربالگری خون‌های اهدایی در انتقال خوناستفاده از کاندوم به عنوان وسیله پیشگیری از عفونتدرمان مبتلایان به هپاتیت سی

چه کسانی بیش تر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت سی قرار دارند؟

درواقع هر فردی که در معرض ویروس هپاتیت سی قرار گیرد، به‌گونه ای که ویروس وارد بدن شود، ممکن است مبتلا به بیماری شود. اما خطر ابتلا در گروه‌های زیر بیش‌تر می‌باشد:

افراد با سابقه اعتیاد تزریقی به دلیل استفاده از وسایل مشترک در تزریق (شایع ترین راه انتقال است)

پرسنل بهداشتی-درمانی به دلیل عدم رعایت اصول احتیاطات استاندارد در ارائه خدمات ممکن است خود یا بیماران را در معرض انتقال ویروس قرار دهند.

به هرشکلی که اشتراک در استفاده از وسایل تیز و برنده وجود داشته باشد نظیر خالکوبی و ...

 

سیر بیماری

به طور کلی در هپاتیت سی، چه در فاز حاد بیماری و یا در بیماران با هپاتیت مزمن، در اغلب موارد علائم خفیف می‌باشد و حتی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. ممکن است سال ها طول بکشد و زمانی که تخریب شدید کبدی رخ داده باشد، متوجه ابتلا در فرد شویم.در مرحله حاد بیماری و با ورود ویروس هپاتیت سی به بدن، در کمتر از ۲0درصد موارد ممکن است علائمی به صورت تب مختصر، درد سمت راست و بالای شکم (در محل کبد) تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، ادرار تیره و زردی ایجاد شود که همانگونه که قبلا اشاره شد معمولا بسیار خفیف است. در کمتر از چند هفته علائم برطرف می‌شود و فرد وارد مرحله‌ای می‌شود که علائمی ندارد و بر اساس سیر بیماری، ممکن است ویروس خود به خود از بدن پاک شده و فرد بهبود یابد و یا به سمت بیماری مزمن، پیشرفت کند.

در حدود ۲0 تا ۳0 درصد افرادی که مبتلا به هپاتیت سی می‌شوند، با گذشت ماه‌ها بیماری در بدن از بین رفته و از ویروس پاک می‌شود. این گروه افراد در واقع به عنوان درمان یافته بدون نیاز به دارو محسوبمی‌شوند. در سایر افراد که حدود 70 تا ۸0 درصد موارد مبتلایان هستند، ویروس در کبد باقی مانده و به تدریج بیماری پیشرفت می‌کند و از این میان تعدادی نیز پس از سال ها به سمت نارسایی شدید کبدیمی‌روند که به نام سیروز نامیده می‌شود. در درصد اندکی نیز در انتها احتمال بروز سرطان کبد وجود دارد.

 

علائم هپاتیت سی مزمن

علائم گوارشی (بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال، مدفوع روشن) دردهای مفصلی استخوانی، ضعف و بیحالی، سردرد، درد شکم، بثورات جلدی در پاها، خارش و زردی از جمله علائمی است که با شدت و ضعف متفاوت در بیماران مبتلا به هپاتیت سی مزمن دیده می‌شود.

ابتلا به هپاتیت سی، در صورتی که بهبود خودبخودی نداشته باشد، می‌تواند فرد را بتدریج به سمت نارسایی کبد پیش ببرد.

در واقع در ۲0 تا ۳0 درصد موارد، فردی که مبتلا به هپاتیت سی مزمن شده باشد، پس از گذشت 20 الی 25 سال دچار سیروز (سختی کبد) می‌شود که با علائمی چون تهوع، زردی، خارش پوست، ورم پا، سوءتغذیه، خستگی و خواب آلودگی ظاهر می‌شوند. در طی سال‌های بعدی حدود 1تا ۴درصد مبتلایان به سیروز، بیماری شدیدتری پیدا می‌کنند و کبد کاملا از کار می‌افتد و حتی سرطان کبدی ایجاد می‌شود.

 

نکته: اگر فرد مبتلا به هپاتیت سی، همزمان مبتلا به بیماری‌های دیگری نظیر هپاتیت بی و یا HIV باشد، سرعت پیشرفت بیماری مزمن کبدی بیش‌تر می‌شود.

 

نکات مهم در مشاوره بیماران

رعایت نکات زیر می تواند سرعت پیشرفت بیماری مزمن کبدی و آسیب ناشی از آن را کاهش دهد:

عدم مصرف هرنوعی از نوشیدنی‌های الکلی (الکل در مبتلایان به هپاتیت سی کشنده است)

عدم مصرف خودسرانه داروهای مختلف، اغلب داروهای مصرفی از طریق کبد از بدن دفع می‌شوند و در صورت آزردگی کبدی، مصرف این داروها حتی استامینوفن ساده می‌تواند باعث تشدید آسیب کبدی شود.

عدم مصرف خودسرانه انواع ویتامین‌ها و قرص‌های آهن

آنچه بیش‌ترین اهمیت را در این میان دارد، درمان هر چه سریع تر مبتلایان به هپاتیت مزمن سی می‌باشد.

 

درمان

بیماری هپاتیت سی مزمن، با استفاده از داروهای مؤثر، قابل درمان است. با مصرف منظم داروهای موجود، عمدتا در طول مدت ۳ماه، در بیش از 95درصد موارد بهبود کامل در فرد ایجاد می‌شود به گونه‌ای که ویروس از بدن پاک شده و دیگر بیماری کبدی ادامه پیدا نمی‌کند و نیز، ویروس به سایرین منتقل نمی‌شود. درواقع درمان هپاتیت سی، مهم‌ترین راه پیشگیری از گسترش این بیماری می‌باشد و در حال حاضر در دسترس می‌باشد.