پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

سید مهدی موسوی قیداری، عضو گروه روان‌پرستاری دانشکده پرستاری و مامائی زنجان در گفتگو با پایگاه خبری وبدا – زنجان در تحلیلی علمی از عملکرد خانواده در مواجهه با چالش‌ها، خانواده را نه یک واحد صرفاً زیستی، بلکه یک «سیستم زنده و پویا» تعریف کرد که وظیفه اصلی آن تأمین امنیت عاطفی و فراهم‌سازی زمینهٔ «بازگشت به خانه» برای اعضای تحت فشار است.

این متخصص افزود: قدرت خانواده در تبدیل بحران فردی به فرصتی برای تاب‌آوری جمعی نهفته است. وی با استناد به روانشناسی، سه کارکرد اساسی خانواده در بحران را ایفای نقش به عنوان پایگاه دلبستگی ایمن، تقویت تاب‌آوری از طریق تقسیم بار بحران و عمل کردن به عنوان یک سیستم تنظیم هیجانی و هم‌تنظیمی دانست.

موسوی قیداری با اشاره به نظریه دلبستگی «جان بالبی»، اظهار کرد: خانواده به عنوان یک پایگاه ایمن عمل می‌کند که به فرد اجازه می‌دهد با جسارت وارد دنیای بیرون شده و خطر کند. هنگامی که فرد با شکست یا بحران مواجه می‌شود، به این پناهگاه بازمی‌گردد؛ مکانی که می‌تواند ضعف خود را بدون ترس از قضاوت نشان دهد و حمایت عاطفی لازم را دریافت کند.

این تحلیلگر، «تاب‌آوری جمعی» را از ویژگی‌های کلیدی خانواده‌های سالم برشمرد و افزود: در بحران‌ها، بار مشکلات به دوش یک فرد نمی‌افتد، بلکه خانواده به عنوان یک واحد یکپارچه عمل کرده و با تقسیم وظایف، فشار را کاهش می‌دهد. این فرآیند، حس کارآمدی و مشارکت را در همه اعضا تقویت کرده و به آن‌ها کمک می‌کند تا به اتفاقات، معنایی رشددهنده ببخشند.

وی سومین کارکرد را «هم‌تنظیمی هیجانی» عنوان کرد و توضیح داد: خانواده یک سیستم تنظیم هیجانی است. هنگامی که فردی در اضطراب یا خشم غرق شده، اعضای آرام‌تر خانواده می‌توانند با گوش دادن بدون قضاوت یا برقراری تماس فیزیکی محبت‌آمیز، به تنظیم سیستم عصبی فرد مضطرب کمک کنند. این فرآیند، اعضا را از غرق‌شدگی در هیجانات منفی رها می‌سازد.

موسوی قیداری در پایان تأکید کرد که این پناهگاه امن به خودی خود ساخته نمی‌شود. وی ایجاد ارتباط مؤثر (که در آن همه احساسات حق ابراز داشته باشند)، قوانین منعطف و قدردانی متقابل را از ارکان اصلی شکل‌گیری چنین خانواده‌ای دانست و نتیجه گرفت: خانواده، آن کشتی محکمی است که در امواج سهمگین بحران، ما را در خود نگه می‌دارد و اجازه غرق شدن نمی‌دهد.

سردبیر: سمیه رسولی