پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

به گزارش وبدا -زنجان، دوشنبه 25 آذر اولین نشست از سری نشست‌های گفت‌وگوی مستند کتاب‌محور با تمرکز بر کتاب «تفکر سیستمی برای تقویت نظام‌های سلامت» با بحث و بررسیِ مبانی تفکر سیستمی، کاربرد آن در نظام سلامت، گام‌های عملی اجرا و چالش‌های پیشِ ‌رو، رویکرد کل‌نگر تفکر سیستمی و تأثیر آن بر ارتقای نظام سلامت در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی زنجان تشکیل شد.

در این کتاب، تفکر سیستمی به عنوان رویکردی کل‌نگر معرفی شده که به جای تمرکز بر اجزای مجزا، بر ارتباطات، بازخوردها، تأخیرها و پیچیدگی‌های سیستم تأکید دارد. ویژگی‌های اصلی سیستم‌ها شامل خودسازماندهی، غیرخطی بودن، تأخیر زمانی، مقاومت در برابر تغییر و وابستگی متقابل اجزا برشمرده شده است. به باور نویسنده، این نگرش به طراحی بهتر مداخلات چندوجهی در نظام سلامت مانند نظام پرداخت به ازای خدمت و پیش‌بینی آثار جانبی آن‌ها کمک می‌کند.

کتاب ده گام عملی برای اجرای تفکر سیستمی ارائه داده که شامل گردآوری ذینفعان، بارش افکار، پیش‌بینی آثار مداخله، بازطراحی مداخله، تعیین شاخص‌های ارزیابی، انتخاب روش‌های ارزیابی، گزینش طرح ارزیابی، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی، بودجه‌بندی و تأمین منابع است.

همچنین در نشست به موانع اجرای تفکر سیستمی از جمله ناهماهنگی بین اولویت‌های سرمایه‌گذاران و کشورها، مدیریت انتظارات ذینفعان متنوع، مقاومت در برابر تغییر و کمبود ظرفیت تحلیلی و اطلاعاتی اشاره شد. با این حال، فرصت‌هایی مانند گردهمایی بین‌رشته‌ای، استفاده از دیدگاه کل‌نگر و توسعه ترجمه دانش و ارتباط پژوهش با سیاست‌گذاری به عنوان بسترهای بهره‌مندی از این رویکرد برشمرده شد.

در پایان، پیشنهادهای عملی برای پیشبرد تفکر سیستمی شامل تشکیل شبکه‌های سیستمی، ظرفیت‌سازی برای سیاست‌گذاران، برگزاری کنفرانس‌های تخصصی، گسترش آموزش تفکر سیستمی در دانشگاه‌ها و انتشار مجلات تخصصی مطرح شد. کتاب نتیجه می‌گیرد که تقویت نظام سلامت نیازمند نگرش سیستمی، مشارکت ذینفعان و پشتیبانی سرمایه‌گذاران است.